✨Thực đơn bí ẩn

Thực đơn bí ẩn (tựa gốc tiếng Anh: The Menu) là một bộ phim thuộc thể loại kinh dị hài kịch của Hoa Kỳ vào năm 2022 được đạo diễn bởi Mark Mylod, với phần kịch bản do Seth Reiss và Will Tracy chấp bút, Adam McKay, Betsy Koch và Will Ferrell đảm nhận công đoạn sản xuất. Tác phẩm có sự góp mặt của dàn diễn viên thực lực bao gồm Ralph Fiennes, Hồng Châu, Anya Taylor-Joy, Nicholas Hoult, Janet McTeer, Reed Birney, Judith Light và John Leguizamo. Câu chuyện theo chân cặp đôi trẻ Margot và Tyler du lịch đến hòn đảo biệt lập để thưởng thức món ăn tại nhà hàng năm sao do bếp trưởng Slowik cùng vị trợ lý Elsa điều hành. Tại đây họ được phục vụ một thực đơn độc nhất vô nhị, và rồi từng lớp bí mật đáng sợ dần được bóc tách qua lăng kính nghệ thuật châm biếm.

The Menu có buổi công chiếu lần đầu tại Liên hoan phim quốc tế Toronto (TIFF) vào ngày 10 tháng 9 năm 2022 và hai tháng sau thì được hãng Searchlight Pictures phát hành rộng rãi tại Hoa Kỳ. Phim thu về lợi nhuận vượt ngưỡng 79 triệu đô la Mỹ trên toàn thế giới, gấp hơn 2.5 lần so với mức ngân sách bỏ ra và nhận được nhiều đánh giá tích cực từ phía các nhà phê bình.

Bữa tiệc kết thúc với món tráng miệng s'mores cao cấp, nhân viên trải sàn bằng bánh quy giòn graham và "tô điểm" cho thực khách bằng khăn choàng kẹo dẻo cùng mũ sô cô la. Slowik sau đó đốt cháy nhà hàng, cho nổ chiếc thùng và giết chết toàn bộ mọi người. Ở nơi an toàn, Margot thưởng thức món bánh mì kẹp pho mát trong khi nhìn nhà hàng bị thiêu rụi.

Diễn viên

thumb|Ralph Fiennes hóa thân thành đầu bếp Slowik.

• Ralph Fiennes trong vai đầu bếp trưởng Slowik
• Anya Taylor-Joy trong vai Margot
• Nicholas Hoult trong vai Tyler
• Hồng Châu trong vai Elsa, trợ lý bếp trưởng
• Janet McTeer trong vai Lillian
• Paul Adelstein trong vai Ted
• John Leguizamo trong vai một ngôi sao điện ảnh
• Aimee Carrero trong vai Felicity
• Reed Birney trong vai Richard
• Judith Light trong vai Anne
• Rob Yang trong vai Bryce
• Arturo Castro trong vai Soren
• Mark St. Cyr trong vai Dave
• Rebecca Koon trong vai Linda
• Peter Grosz trong vai người hầu rượu
• Christina Brucato trong vai Katherine
• Adam Aalderks trong vai Jeremy

Sản xuất

Phát triển

Trong chuyến trăng mật của mình, biên kịch Will Tracy đến ăn tối ở nhà hàng hải sản Cornelius Sjømatrestaurant trên đảo bên ngoài thành phố Bergen, Na Uy. Tại đây Tracy được truyền cảm hứng để viết nội dung phim và sau đó bàn thảo với Seth Reiss. Một số nhân vật trong thế giới ẩm thực cao cấp được mời làm cố vấn cho dự án, bao gồm đầu bếp nổi tiếng người Pháp Dominique Crenn, cô đã tạo nên một số món từ quán ăn Atelier Crenn vùng San Francisco của mình cho nhà hàng hư cấu Hawthorn trên màn ảnh. Ngoài ra còn có đạo diễn David Gelb, chính anh là nhân vật dựng nên phong cách làm phim từ series tài liệu Chef's Table của Netflix.

Vào tháng 4 năm 2019, các nguồn tin cho biết Alexander Payne được chỉ định trực tiếp làm đạo diễn. Đến tháng 5 năm 2020, Searchlight Pictures nắm giữ quyền phân phối và Payne rời khỏi dự án do xung đột về lịch trình làm việc, vì vậy Mark Mylod được chọn chỉ đạo diễn xuất thay thế.

Tuyển vai

Cũng trong tháng 4 năm 2019, truyền thông đưa tin Emma Stone và Ralph Fiennes sẽ đóng vai chính.

Vào tháng 6 năm 2021, Anya Taylor-Joy tham gia cuộc đàm phán, một tháng sau thì chính thức xác nhận thay thế vị trí của Stone - minh tinh rời đi do cam kết với những dự án khác. Hồng Châu và Nicholas Hoult gia nhập dàn nhân sự cùng tháng. John Leguizamo, Janet McTeer, Judith Light, Reed Birney, Rob Yang, và Aimee Carrero đồng loạt được lựa chọn trong tháng 9. Đến tháng 10, bộ phim có thêm sự góp mặt của Paul Adelstein, Arturo Castro, Mark St. Cyr, Rebecca Koon và Peter Grosz.

Quay phim

Quá trình ghi hình bắt đầu vào ngày 3 tháng 9 năm 2021 tại thành phố Savannah, Georgia với nhà quay phim Peter Deming và biên tập viên Christopher Tellefsen.

Colin Stetson chịu trách nhiệm sáng tạo âm thanh, nhạc nền sau đó được phát hành bởi hãng Milan Records dưới cái tên The Menu (Original Motion Picture Soundtrack) vào ngày 18 tháng 11, trùng với thời điểm ra mắt bộ phim.

Nhạc nền

Phát triển

Phần âm nhạc được sáng tác bởi Colin Stetson, nghệ sĩ saxophone cho biết bản nhạc thực tế đã tự viết dựa trên kịch bản mà ông nhận được khi bộ phim đang hoàn thành và xem trước một đoạn thô. Colin gọi kịch bản là "rất, rất rõ ràng, hoàn toàn sống động, giọng điệu, hình dạng, chức năng của tất cả" và cảm nhận nhạc nền The Menu tương tự như Hereditary (2018), đi cùng "thực tế là kế hoạch đó đã được khởi động ngay từ đầu bộ phim. Nhưng nó làm được điều đó bằng cách gần như khiến khán giả và thực khách phải kinh ngạc." Vì vậy, ông đã sử dụng những thứ hài hòa tinh tế và cử chỉ hài hước để giới thiệu nỗi sợ hãi xuyên suốt tác phẩm, điều này ảnh hưởng đến một số giai điệu theo những cách nhất định.

Theo Stetson, nhạc nền có tính thẩm mỹ thông qua đặc điểm công cụ, đây là "bí quyết". Gẩy đàn là phần trung tâm bản nhạc được sử dụng trong các nhạc cụ của dàn nhạc, dây pizzicato của đàn piano dùng để gợi lên "âm thanh kích động, gay gắt hơn". Ở một lớp nhạc, bao gồm tiếng saxophone được phân bổ hợp âm để "tạo nên sự chân thực đầy kịch tính, mơ màng đối với những thứ nhất định phát ra từ nhân vật bếp trưởng", ngoài ra còn có sự xuất hiện của nyckelharpa - một nhạc cụ dây truyền thống đến từ vùng Scandinavia - trong lớp âm khác, cách Stetson đánh loại đàn này khiến những nghệ sĩ chơi nhạc cụ truyền thống cũng không nhận ra. Ông cho biết:

"Đầu tiên là tìm và xác định [những thứ cơ bản] là gì, sau đó làm thế nào để tôi có thể thực hiện điều này theo cách thức phù hợp với mong đợi và đi ngược lại kỳ vọng bằng phương hướng nhất định. Chính thứ này có thể đủ quen thuộc để thu hút khán giả nhưng cũng đủ xa lạ khiến họ mất cảnh giác, không còn giữ thăng bằng theo một cách nào đó. Kế tiếp, tôi có thể cố gắng thực sự khơi gợi phản ứng cảm xúc thật từ người xem hơn là để họ bị cuốn vào quyền tự chủ." Ca khúc "Nature is Timeless" ra mắt ngày 7 tháng 11 ngay trước khi album hiện diện chính thức trên thị trường. Soundtrack được Waxwork Records tung ra dưới dạng đĩa nhựa vào cuối tháng 2 năm 2023. Tác phẩm nghệ thuật chính thức cho ấn bản đĩa than của Waxwork được thiết kế bởi nghệ sĩ Matt Needle, trong đó bản nhạc đầy đủ được trình bày trên đĩa splatter 180 gam. Các đơn đặt hàng trước cho album bắt đầu cùng ngày với điện ảnh và nhạc phim, giá phiên bản nhựa vinyl trong các cửa hàng cho thuê được niêm yết với mức khoảng 30 Mỹ Kim.

Đánh giá

thumb|Nghệ sĩ Colin Stetson là nhà sáng tạo chính của nhạc phim. Filmtracks.com viết "Đừng mong đợi thoát khỏi trải nghiệm lắng nghe The Menu với bất kỳ yếu tố chủ đề nào trong số này. Thay vào đó, đa nhịp điệu nổi bật của các phần khoe khoang và giọng hát tôn giáo bị xáo trộn đến từ tác phẩm kinh dị muộn sẽ vạch rõ bản nhạc này dành cho bạn. Không có nội dung nào trong số đó dễ chịu, các lớp nhịp điệu cố ý trái ngược nhau và âm điệu của các phần hợp xướng thực sự chỉ nhẹ nhàng một cách hữu ích trong "The First Cheeseburger You Ever Ate". Nhạc nền vận hành tương xứng với câu chuyện vì tính cách vụng về của nó phù hợp bộ phim, nhưng từ quan điểm cấu trúc, cốt lõi của chủ đề có thể đã trải qua một vòng cung rõ ràng và thỏa mãn hơn trong các biến số của những kỹ thuật này. Album dài 42 phút thay đổi mà không có nhiều chuyển đổi giữa ba phần phụ khác nhau khiến bạn khao khát thứ gì đó đơn giản hơn một chút so với những gì có trên menu. Đó có thể là vấn đề." Nhà phê bình Christy Lemire đến từ trang RogerEbert.com cho biết "âm nhạc chế nhạo và vui tươi của Colin Stetson nâng cao nhịp điệu bộ phim, tăng dần sự căng thẳng".

Phát hành

The Menu trình làng lần đầu tiên tại Liên hoan phim quốc tế Toronto vào ngày 10 tháng 9 năm 2022, đồng thời công chiếu ở Liên hoan phim Fantastic Fest trong cùng tháng. Đến ngày 18 tháng 11, tác phẩm phát hành tại Hoa Kỳ ở 3.211 rạp, đây là đợt có màn ra mắt rộng rãi nhất trong lịch sử của Searchlight.

Bộ phim trình chiếu trên các nền tảng kỹ thuật số ngay đầu năm 2023, sau đó đến giữa tháng 1 thì phiên bản Blu-ray và DVD được phát hành bởi Walt Disney Studios Home Entertainment.

Đón nhận

Phòng vé

The Menu đã thu về 38.5 triệu (USD) ở Mỹ và Canada cùng 41.1 triệu tại các vùng lãnh thổ khác, tổng doanh thu toàn cầu là 79.6 triệu Mỹ Kim. Ngày mở màn, tác phẩm kiếm được lợi nhuận 3.6 triệu, bao gồm 1 triệu từ các bản xem trước vào tối thứ Tư và thứ Năm. Sau đó tiếp tục ra mắt với 9 triệu, đứng thứ hai sau Black Panther: Wakanda Forever. Vào cuối tuần thứ hai, The Menu chốt hạ ở ngưỡng 5.5 triệu (tổng cộng 7.6 triệu trong khung Lễ Tạ ơn kéo dài 5 ngày), đứng vị trí thứ 5 phòng vé. Đến tuần thứ ba, bộ phim đạt doanh thu 3.5 triệu, xếp vị trí thứ tư trong danh sách.

Chuyên môn

Trên trang web tổng hợp đánh giá Rotten Tomatoes, 88% trong số 314 bài góp ý của các nhà chuyên môn là tích cực, với điểm trung bình đạt ngưỡng 7.5/10. Sự đồng thuận ở nhiều nhà phân tích trên website tựu chung mang hàm ý: "Trong khi bài bình luận xã hội của nó dựa trên các thành phần cơ bản, The Menu phục vụ hài kịch đen với nhiều hương vị." Trang Metacritic sử dụng công thức bình quân gia quyền đã cho bộ phim số điểm 71/100 dựa trên 45 nhà phê bình, cho thấy "các bài đánh giá nhìn chung là thuận lợi". Khán giả do CinemaScore khảo sát cho điểm trung bình "B" trên thang điểm từ A+ đến F, trong khi người xem được thăm dò bởi PostTrak có lượng tỷ trọng nhận xét tích cực đạt mức 78%, với 53% nói rằng họ chắc chắn sẽ giới thiệu bộ phim.

Giải thưởng